Mentalna ucieczka: Paryż

Paryż. 

Wielkie oczekiwania i wielki syf. Wrześniowe słońce i najdłuższa w życiu podróż autobusem. Słodycze. Chodzenie w deszczu mostem Aleksandra III. Czarny golf i czerwona szminka. Spotkanie z człowiekiem, który nauczył mnie patrzeć na gołebie i medytować nad istnieniem. Francuskie kino erotyczne. Poczucie, że oto jestem w centrum wszelkich ruchów, rozrób, buntów i nie wiem jak na to odpowiedzieć, przeciw czemu się dziś buntować, przeciw wszystkiemu? Akuratność. Wiele hałasu o nic. Długie wieczory z winem i jeszcze dłuższe poranki nad kawą i świeżo wyciskanym sokiem pomarańczowym. Jean-Pierre Cassel. Brud. Najpiękniejsza sztuka w Europie. Ucieczka.

Paryż.

A metro? Czynaprawdę nikomu Paryż nie kojarzy się z metrem? Bo na przykład Zazi, tytułowa bohaterka Zazi w metrze Raymoda Queneau, o niczym innym nie myśli, tylko o przejażdżce tym podzienym pociągiem. Niestety – pech chciał, że w czasie jej dwudniowej wizyty w stolicy obsługa metra strajkuje – z atrakcji nici! Od tego zaczyna się jakże barwna historia przygód 12-letniej dziewczynki, w które poniekąd wplątują ją dorośli – katalog idywiduułów o przejaskrawionych, komicznych cechach. Sama Zazi to skrzyżowanie Alicji z Krainy Czarów i Lolity Nabokova – jest wyszczekana, bezczelna i nie sposób jej nie lubić. 

Autor obśmiewa przywary Francuzów – ich zadufanie w sobie, sposób mówienia, nieznajomość Paryża przez paryżan, megalomanię. Wszystko to w totalnych oparach absurdu, surrealizmu i zabawy językiem, o którym ani na chwilę nie można tutaj zapomnieć. Maryna Ochab z pewnością starała się oddać te językowe szarady w polskim tłumaczeniu, lecz specjaliści od literatury francuskiej mówią, że nie sposób w pełni przetłumaczyć tego, co Queneau robi z francuszczyzną. Tak czy inaczej, czytając powieść w polskim przekładzie, czytelnik ubawi się świetnie.